የማልኮም ኤክስ እይታዎች ከ1964 በፊት እና በኋላ

 

የማልኮም ኤክስ አመለካከቶች በህይወት ዘመኑ ጉልህ የሚባሉ ለውጦችን ያስተናገደ ነው፡፡ በተለይም ከሚያዝያ 1964 ወደ መካ ካደረገው የሐጅ ጉዞ  በኋላ ትልቅ ለውጥ አሳይቷል።

ቀደምት የማልኮም ኤክስ እይታዎች በኔሽን ኦፍ ኢስላም (NOI) ውስጥ ሳለ (ከ1964 በፊት)፡

• የዘር መለያየት፡ የእስልምና ብሔር (NOI) ታዋቂ ቃል አቀባይ እንደመሆኑ መጠን፣ ማልኮም ኤክስ የNOI አስተምህሮዎችን በጥብቅ ይከተላል፣ ይህም የባህላዊ እስልምናን ከጥቁር ብሔርተኝነት ጋር ያዋህዳል። ይህም ነጮች "ሰይጣኖች" ናቸው እና ጥቁር አሜሪካውያን ከነጭ ማህበረሰብ ራሳቸውን መለየት አለባቸው የሚለውን እምነት ይጨምራል።

• ጥቁሮች ኩራት እና በራስ መተማመኛ፡- ለጥቁሮች ማበረታቻ፣ ራስን ማክበር እና የዘር ጭቆናን መከላከልን አጥብቆ ይደግፋል። NOI ጥቁር ሰዎች የራሳቸውን ትምህርት ቤቶች፣ ንግዶች እና ማህበረሰቦች እንዲመሰርቱ ሀሳብ አቅርቧል።

• የአሜሪካ ማህበረሰብ ትችት፡ ማልኮም ኤክስ በአሜሪካ ውስጥ የስርዓት ዘረኝነትን፣ ኢፍትሃዊነትን እና ብዝበዛን አጥብቆ ተቺ ነበር። በዩኤስ ያለው የዘር ችግር ስር የሰደደ እና ነጭ አሜሪካውያን በተፈጥሯቸው ዘረኛ እንደሆኑ ያምን ነበር።

• "ዓይን ለዓይን" ላይ አጽንዖት መስጠት: አንዳንድ ጊዜ ወደ እስልምና መቀበሉን (በNOI አውድ ውስጥ) "ዓይን ስለ ዓይን ጥርስ ስለ ጥርስ" የሚያስተምር ሃይማኖትን እንደተቀበለ ገልጿል, ራስን ለመከላከል ኃይልን ለመጠቀም ዝግጁ መሆኑን ይጠቁማል.

ከሐጅ በኋላ የተደረገ ለውጥ (1964 ጀምሮ)፡-

•  ሁለንተናዊ ወንድማማችነት፡ ወደ መካ ያደረገው ጉዞ ወሳኝ ወቅት ነበር። “ከሰማያዊ አይን ብሩክ እስከ ጥቁር ቆዳ አፍሪካውያን” ያሉ ሙስሊሞች በእኩልነት ሲገናኙ፣ አብረው ሲጸልዩ እና እውነተኛ ወንድማማችነት ሲያሳዩ ተመልክቷል። ይህ ልምድ ቀደም ሲል በነጮች ላይ ያለውን እምነት እንደ ክፉ እና የዘር መለያየት አስፈላጊነትን በጥልቅ ተገዳደረው።

•  ዘረኝነትን አለመቀበል፡ ማልኮም ኤክስ የየትኛውንም ዘር ክስ በግልፅ በመተው "ዘረኛ አይደለሁም ወይም የዘረኝነትን መርህ አልከተልም" ብሏል። በአሜሪካ ያየዉ የዘር ጭፍን ጥላቻ ማህበረሰባዊ ግንባታ እንጂ የነጮች ተፈጥሯዊ ባህሪ እንዳልሆነ ተረዳ።

• እውነተኛው እስልምና ለዘረኝነት መፍትሄ ነው፡- እስልምና በኦርቶዶክሳዊ መልኩ (ሱኒ እስልምና) “የዘር ችግርን ከህብረተሰቡ ሊሰርዝ” የሚችል አንድ ሀይማኖት መሆኑን አምኗል። በእስልምና የአላህን አንድነት ለሰው ልጅ አንድነት መሰረት አድርጎ ተመልክቷል።

• ትኩረት በሰብአዊ መብቶች ላይ፡ የእስልምናን ሀገር ትቶ ኦርቶዶክሳዊ እስልምናን ከተቀበለ በኋላ፣ ማልኮም ኤክስ ትኩረቱን ከጥቁር ብሔርተኝነት ወደ ሰፊ የሰብአዊ መብት ማዕቀፍ በማሸጋገር ለሁሉም ሰዎች ፍትህ እና እኩልነት ይፈልጋል። ከሰፊው የሲቪል መብቶች ንቅናቄ ጋር አብሮ ለመስራት ፍላጎት እንዳለው ገልጿል።

• ከቀለም ይልቅ ተግባር ላይ ማተኮር፡- በእውነተኛው እስልምና ሰው እንደ ሰው የሚከበርበት እና የሚመዘነው በቆዳው ቀለም ሳይሆን በተግባሩ፣ በንቃተ ህሊናው እና በዓላማው እንደሆነ ተናግሯል።

በማጠቃለያው፣ ማልኮም ኤክስ በእስልምና እና በሙስሊሞች ላይ ያለው ግንዛቤ እና አነጋገር በእስልምና ብሔር ውስጥ ከዘረኝነት የተለየ ትርጉም ወደ ዩኒቨርሳል አመለካከት በመቀየር የዘር ስምምነትን እና ወደ መካ ከተጓዘ በኋላ የሰው ወንድማማችነትን አጽንኦት ሰጥቷል። በመጨረሻም ኦርቶዶክሳዊውን እስልምና ለአንድነት እና ዘረኝነትን ለማጥፋት ሃይለኛ ሃይል አድርጎ ተመልክቷል።

ማስታወሻ፡-

* ምስል ©Dr. የዑመር ሱሌይማን “ኤክስ” ገጽ

 

CONTACT US   

 

 ©All Right Reserved